استفاده از ضایعات کشاورزی در صنعت ساختمان؛ چالش‌ها و فرصت‌ها

رئیس دانشکده عمران و حمل‌ونقل دانشگاه اصفهان، در دومین پیش رویداد از دعوت ۳، با اشاره به ظرفیت‌ها، چالش‌ها و فرصت‌های استفاده از ضایعات کشاورزی در صنعت ساختمان، این راهکار را به‌عنوان یک تحول مهم در راستای بهره‌برداری بهینه از منابع، معرفی کرد.

به گزارش آستان نیوز، دکتر حسین تاجمیر ریاحی با بیان اینکه، ضایعات کشاورزی منبعی با ارزش برای صنعت ساختمان است، گفت: در ایران حجم زیادی از ضایعات کشاورزی مانند ساقه ذرت، پوست برنج، کاه و خاکستر تولید می‌شود که می‌توان از آنها در تولید مصالح ساختمانی مانند سیمان، آجر و بتن، استفاده کرد.
وی ادامه داد: تعداد زیادی از این ضایعات معمولا به‌عنوان زباله دفع می‌شوند، در حالی که می‌توانند در فرآیند تولید مصالح ساختمانی مفید واقع شوند. این ضایعات می‌توانند به‌عنوان جایگزین برخی از مواد اولیه مانند سیمان و سنگدانه‌ها در بتن استفاده شوند و از این طریق هم به‌عنوان یک راهکار برای مدیریت منابع طبیعی و هم به کاهش آلایندگی‌های زیست‌محیطی، کمک کنند.
رئیس دانشکده عمران و حمل‌ونقل دانشگاه اصفهان، افزود: به‌عنوان مثال، ضایعات کشاورزی مانند خاکستر پوسته برنج و ساقه ذرت می‌توانند به‌عنوان جایگزین سیمان در تولید بتن استفاده شوند.
در واقع، استفاده از این مواد ضایعاتی به کاهش مصرف منابع طبیعی کمک می‌کند و از این طریق مصرف انرژی و همچنین هزینه‌های تولید را،کاهش می‌دهد.

چالش‌های استفاده از ضایعات کشاورزی

وی با اشاره به مشکلات و چالش‌های موجود در فرآیند استفاده از ضایعات کشاورزی در صنعت ساخت‌وساز، خاطرنشان کرد: یکی از مشکلات عمده‌ای که در استفاده از این ضایعات وجود دارد، عدم یکنواختی ترکیب شیمیایی آنهاست.
به‌طور مثال، در هر نوبت از تولید ضایعات کشاورزی، ترکیب شیمیایی این مواد ممکن است تغییر کند که این موضوع می‌تواند بر مقاومت و کیفیت نهایی مصالح ساختمانی، تأثیر بگذارد.
تاجمیر ریاحی، تأکید کرد: برای استفاده از ضایعات کشاورزی به‌عنوان مصالح ساختمانی، ابتدا باید ترکیب شیمیایی و فنی این مواد به‌دقت بررسی و استاندارد شود،در این صورت می‌توان از آنها در فرآیند تولید مصالح ساختمانی استفاده و در عین حال کیفیت و مقاومت مواد را. تضمین کرد.
وی درباره اهمیت تحقیقات در این حوزه تصریح کرد: برای حل این مشکلات، نیاز به پژوهش‌های گسترده‌تر در زمینه ترکیب شیمیایی و فنی ضایعات کشاورزی است.
این تحقیقات می‌تواند به ما کمک کند که از این مواد ضایعاتی به‌طور استاندارد و در مقیاس وسیع استفاده کنیم و ویژگی‌های فنی آن‌ها را مطابق با استانداردهای جهانی تطبیق دهیم.

راهکارهای عملیاتی برای استفاده از ضایعات کشاورزی
تاجمیر ریاحی، با اشاره به تجربیات کشورهای پیشرفته در زمینه استفاده از ضایعات کشاورزی بیان کرد: در کشورهای پیشرفته‌ای مانند انگلستان، آلمان و ژاپن، سال‌هاست که ضایعات کشاورزی به‌عنوان مواد اولیه در تولید مصالح ساختمانی به‌کار گرفته می‌شود. به‌عنوان مثال، در بسیاری از این کشورها از خاکستر برنج به‌عنوان جایگزین سیمان استفاده می‌کنند که هم به‌صرفه‌تر است و هم از آلودگی محیط زیستی، جلوگیری می‌کند.
وی همچنین از تاثیرات مثبت این فناوری‌ها بر کیفیت محیط زیست گفت و افزود: استفاده از ضایعات کشاورزی نه تنها موجب کاهش تولید زباله‌های کشاورزی می‌شود بلکه به کاهش آلایندگی‌های صنعتی و بهبود کیفیت محیط زیست نیز، کمک خواهد کرد.
تاجمیر ریاحی ادامه داد: علاوه‌براین، می‌توان با استفاده از این مواد ضایعاتی، هزینه‌های ساخت‌وساز را کاهش داده و به‌طور همزمان به کاهش مصرف انرژی و منابع طبیعی کمک کرد.
وی از استفاده از ضایعات کشاورزی در تولید مصالح پیش‌ساخته به‌عنوان یک راهکار عملیاتی یاد کرد و گفت: یکی از بهترین روش‌ها برای بهره‌گیری از ضایعات کشاورزی، استفاده از آن‌ها در تولید مصالح پیش‌ساخته است. این مصالح می‌توانند در پروژه‌های ساختمانی بزرگ استفاده شوند و در عین حال فرآیند بازیافت را،تسهیل کنند.

لزوم همکاری بین دانشگاه، صنعت و دولت

تاجمیر ریاحی با تاکید بر اهمیت همکاری میان دانشگاه‌ها، صنعت و دولت، تصریح کرد: برای استفاده بهینه از ضایعات کشاورزی، لازم است دانشگاه‌ها، مراکز پژوهشی، صنایع ساختمانی و دولت با یکدیگر همکاری کنند. این همکاری‌ها می‌تواند به انجام تحقیقات جامع‌تر و آزمایش‌های میدانی در زمینه استفاده از ضایعات کشاورزی در صنعت ساختمان، منجر شود.
وی، ادامه داد: توسعه زیرساخت‌های لازم برای بازیافت ضایعات کشاورزی و تبدیل آن‌ها به مصالح ساختمانی استاندارد، نیازمند برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری از سوی دولت و بخش خصوصی است.
در این راستا، دانشگاهها می‌توانند به‌عنوان مراکز تحقیقاتی فعال در این حوزه عمل کنند و به‌عنوان مشاور،در پروژه‌های مختلف کمک کنند.