رهبر انقلاب؛ احیاکننده سنت «تقریظ» در ادبیات معاصر

به گزارش آستان نیوز، آیت‌الله احمد مروی همزمان با هفته کتاب در دیدار جمعی از نویسندگان آثار دارای تقریظ رهبر معظم انقلاب که در فروشگاه «به‌نشر» واقع در باب‌الجواد حرم مطهر رضوی برگزار شد، عنوان کرد: کتابخوانی نباید برنامه‌ای تشریفاتی یا محدود به قشر خاصی باشد، بلکه باید به بخشی از زندگی جوانان و مردم تبدیل شود.

آمار نگران‌کننده کتابخوانی؛ ضرورت اقدام عملی نه شعاری  
تولیت آستان قدس رضوی به آمار پایین مطالعه در کشور اشاره و اظهارکرد: امروز آمار کتابخوانی در ایران وضعیت مطلوبی ندارد و باید اقدامی جدی و میدانی انجام شود تا کتابخوانی بخشی از زندگی عموم مردم شود.

آیت‌الله مروی ضمن دعوت از نویسندگان سراسر کشور برای همکاری در این نهضت فرهنگی تصریح کرد: هدف این حرکت، ایجاد فضای عمومی کتابخوانی در میان اقشار مختلف مردم و جوانان است تا کتابخوانی از حالت یک برنامه مناسبتی یا تشریفاتی خارج شود.
وی ابراز امیدواری کرد: با برگزاری جشنواره و مسابقات کتابخوانی، بتوان بخشی از علاقه و انگیزه نسل جوان را به سوی مطالعه و فکر هدایت کرد.
وی در ادامه سخنانش خطاب به نویسندگان گفت: در کتاب‌هایتان جلوه‌ای از امام رضا (ع) داشته باشید؛ امروز عشق به امام رضا (ع) مقوله‌ای صرفاً مذهبی نیست، بلکه ملی، بین‌المللی و بین ادیانی است و در میان مردم مسلمان و حتی غیرمسلمان موج می‌زند؛ از زائران زرتشتی تا مسیحیان که با آن حضرت ارتباط روحی برقرار می‌کنند. باید از این عشق برای هدایت و تبیین فرهنگ رضوی استفاده کنیم.
وی با بیان اینکه زیارت امام رضا (ع) از مرز دین فراتر رفته و به جاذبه‌ای انسانی و جهانی تبدیل شده است، افزود: کرامات آن حضرت هر ساله در قالب شفا، هدایت و تحول دل‌ها ظاهر می‌شود و رسانه‌ها باید این جلوه‌ها را با زبان هنر و ادبیات منتقل کنند.
تولیت آستان قدس رضوی در ادامه اظهار کرد: پیش از انقلاب تعداد نویسندگان تأثیرگذار در کشور بسیار اندک بود. امروز باید با حمایت از اهل قلم و تشویق نویسندگان متعهد، این خلأ را جبران کنیم.

تقریظ، احیای سنت فراموش شده بزرگان در پاسداشت آثار فاخر
تولیت آستان قدس رضوی در بخش دیگری از سخنانش در دیدار با نویسندگان، تقریظ را سنتی اصیل و احیاگر دانست که با قلم مؤمنانه، فرهنگ ایمان، جهاد و حقیقت را در جامعه زنده نگاه می‌دارد.
وی عنوان کرد: در گذشته رسم بود که بزرگان در آغاز یا پایان کتاب‌ها متنی کوتاه با عنوان تقریظ می‌نوشتند؛ همین امر برای خواننده نشانه‌ای از اعتماد به صحت و ارزش محتوای آن اثر بود. اما متأسفانه این سنت کم‌کم به فراموشی سپرده شد.
آیت‌الله مروی، رهبر معظم انقلاب را احیاکننده سنت تقریظ معرفی کرد و گفت: اکنون نیز در فضای ادبی و فرهنگی ما، موضوع شهادت و قهرمانان این عرصه در چنین آثاری جلوه کرده است و قهرمانانی که در کتاب‌ها معرفی می‌شوند، ویژگی‌های ممتاز خود را به جامعه می‌شناسانند.

زندگی نامه و خاطرات علما، الگویی تربیتی برای جامعه امروز
وی افزود: علما و فقها در گذشته، در کنار مباحث علمی، به بیان زندگی نامه علما می‌پرداختند که نمونه‌ روشن آن علامه مجلسی است که علاوه بر جمع‌آوری احادیث، در حوزه‌های کلام، تفسیر و رجال آثاری ماندگار از خود بر جای گذاشت. بزرگان دیگری همچون علامه امینی نیز با نگارش کتاب ارزشمند الغدیر و مجموعه‌هایی درباره سیره‌ علما، الگویی علمی و تربیتی ارائه داده‌اند. این آثار تنها زندگی‌نامه نبودند بلکه در تربیت جامعه نقش کلیدی داشتند.
وی گفت: خداوند رحمت کند علمای بزرگی را که سنت خاطره‌گویی از علما و بزرگان را زنده نگه داشتند؛ خاطراتی که مملو از پیام‌های اخلاقی و تربیتی بود.
تولیت آستان قدس رضوی با تأکید بر تأثیر روایت و قصه در هدایت جامعه خاطرنشان کرد: قرآن کریم سرشار از داستان‌ها و نمونه‌های واقعی است؛ سوره‌هایی مانند یوسف و قصص شاهدی بر اهمیت روایت در هدایت انسان‌هاست. خداوند متعال از قصه برای هدایت انسان ها و انتقال مفاهیم توحیدی و اخلاقی استفاده کرده است. داستان ابلیس و نافرمانی از سجده بر آدم در چندین سوره تکرار شده تا درس‌های مکرر برای انسان‌ها باشد. بنابراین روایت، ابزار مهمی در تربیت فکری جامعه است.
وی افزود: زندگی‌نامه‌ شهدا نیز چنین نقشی دارد؛ زیرا مخاطب به‌سرعت با آن ارتباط برقرار می‌کند. هر شهید ویژگی‌های خاص خود را دارد که منشأ این مقام و درجه شده اند، لذا معرفی آن خصوصیات تأثیر عمیقی بر مردم می‌گذارد.
آیت‌الله مروی تصریح کرد: رهبر معظم انقلاب نیز با دقت ویژه‌ای در این زمینه عمل می‌کنند. ایشان اهل مطالعه هستند و نگاهشان به آثار شهیدان و نویسندگان از سر توجه معنوی است نه تشریفاتی. حتی دورانی که درگیر موضوعات مختلف و جنگ‌ 12 روزه بودند، همچنان مطالعه‌ دقیق این کتاب‌ها را ترک نکردند و حتی حاشیه‌هایی بر آنها نوشتند که به دست نویسندگان نیز رسیده است. این دلسوزی و توجه عمیق نسبت به تبیین مفاهیم جهادی و معنوی، نشانه‌ جایگاه والای جهاد تبیین در اندیشه‌ رهبر معظم انقلاب است. 

روایتگری اهل قلم، امتداد جهاد تببین و تعظیم شعائر
وی با اشاره به تداوم سنت روایت و تبیین توسط نویسندگان که مصداق تعظیم شعائر است، گفت: تعظیم فضیلت‌ها و بازتاب دادن آنها در جامعه از طریق قلم، همان جهاد تبیین است. همان راهی که حضرت زینب (س) و امام سجاد (ع) پس از واقعه‌ عاشورا پیمودند تا فضیلت‌های عاشورا را از خطر تحریف دور نگاه دارند.
به گفته تولیت آستان قدس رضوی، این روایتگری باید همچنان ادامه یابد و نسل جدید با این مفاهیم آشنا گردد.
آیت‌الله مروی خاطرنشان کرد: مقام معظم رهبری فرمودند بعضی از این کتاب‌ها ترجمه شود، زیرا مخاطبان شما فقط ایرانی‌ها نیستند، بلکه تمام انسان‌های حق‌طلب در سراسر جهان می‌توانند از این معارف بهره‌مند شوند و امروز شاهد هستیم که در بسیاری از دانشگاه‌های بزرگ دنیا، اندیشه‌های انقلابی و دینی ایران مورد توجه و تحلیل قرار می‌گیرد.
در ابتدای این دیدار، جمعی از نویسندگان حاضر در جلسه آقایان از جمله علیرضا مختارپور قهرودی، نویسنده و رئیس سابق سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران؛ حمید حسام، نویسنده «آب هرگز نمی‌میرد»؛ محسن مؤمنی شریف، نویسنده «در کمین گل سرخ»؛ مهدی قزلی، نویسنده «پنجره‌های تشنه»؛ محمد میرکیائی، نویسنده «تن‌تن و سندباد»؛ و نیز خانم‌ها راضیه تجار، نویسنده «اسم تو مصطفاست»؛ فاطمه دوست‌کامی، نویسنده «سرباز کوچک امام»؛ و ساجده تقی‌زاده، نویسنده «خانم ماه»، به بیان دیدگاه‌های خود در حوزه‌های مختلف فرهنگی، به‌ویژه ادبیات دفاع مقدس، پرداختند و بر ضرورت انجام پژوهش‌های عمیق و روشمند در عرصه ادبیات دفاع مقدس، ایجاد کرسی‌های نظریه‌پردازی در حوزه ادبیات انقلاب و دفاع مقدس، حمایت از استعدادهای جوان، و تقویت بسترهای لازم برای تولید آثار فاخر در این حوزه تأکید کردند.