تلاش برای ایجاد نهضت وقف رضوی

ترویج فرهنگ مشارکت اجتماعی و ایجاد نهضت وقف رضوی، هدفی است دست یافتنی که با برنامه‌ریزی انجام شده در بنیاد بهره‌وری موقوفات آستان قدس رضوی در حال پیگیری است.

به گزارش آستان‌نیوز، این ماموریت بر عهده مدیریت توسعه وقف و مشارکت‌های اجتماعی آستان قدس گذاشته شده و حجت الاسلام والمسلمین دکتر عبدالرضا اصغری آن را راهبری می‌کند. در گفت‌وگویی با وی، جزئیات این موضوع و برنامه‌های در حال اجرا را بررسی کرده‌ایم.

لطفا در ابتدا بفرمایید روند مشارکت مردم در وقف چگونه است و نسبت به گذشته چه تغییری کرده است؟

با عنایت حضرت رضا(ع) و تلاش خادمان ایشان در امانت‌داری از وقف‌های مردم و اجرای دقیق نیات آن‌ها، به لطف الهی در آستان قدس رضوی هر سال شاهد اقبال علاقه‌مندان و عشاق حضرت رضا(ع) به وقف بوده‌ایم و هر سال نسبت به گذشته با توسعه و اقبال بیشتری مواجه هستیم. با توجه به این اشتیاق، ما نیز تلاش‌هایمان برای ترویج فرهنگ وقف و مشارکت‌های اجتماعی را بیشتر کرده‌ایم تا بتوانیم به همت مردم، آثار و برکات وقف در جامعه را افزایش دهیم.

وقف‌های مردم بیشتر در چه حوزه‌هایی است؟

در گذشته موضوعات وقف محدود بود اما با برنامه‌ریزی صورت گرفته، تلاش شده موضوعات جدیدی متناسب با نیازهای روز جامعه تعیین و به واقفان معرفی شود. بر همین اساس طی سالهای اخیر بیشترین اقبال مردم در حوزه‌های وقف سلامت، وقف اجتماعی، وقف عمران، وقف علم و فناوری و وقف خدمات حرم بوده است.

به توسعه و ترویج فرهنگ وقف اشاره کردید. برنامه مدونی برای این موضوع وجود دارد؟

در این حوزه با شعار «همه می‌توانند واقف رضوی باشند» درصدد ایجاد نهضت وقف رضوی هستیم. به این معنا که بسترها و عرصه‌های وقف را توسعه داده‌ایم و بستر وقف اموال غیرمنقول از قبیل زمین، باغ، آپارتمان، وقف سهام و پول در مدل‌های وقف وکالتی و مشارکتی و همچنین وقف حقوق معنوی و اموال غیرمنقول در قالب صلح و هبه را فراهم کرده‌ایم.

با این توضیح شما، می‌توان این برداشت را کرد که همه می‌توانند واقف رضوی باشند و حتما نیازی نیست سرمایه‌ و اموال زیادی داشته باشند؟

بله همین‌طور است. برای مثال در مدل وقف مشارکتی یک پروژه عمرانی به مردم معرفی می‌شود و همه علاقه‌مندان می‌توانند به هر میزانی که در وسعشان هست، در این وقف سهیم شود. در حال حاضر پروژه توسعه رواق زیرسطحی بست شیخ بهایی به عنوان پروژه وقف مسارکتی تعریف شده و مردم می‌توانند با پرداخت حداقل یک میلیون تومان، در اجرای آن مشارکت کنند واقف رضوی بشوند. در این مدل، واقف حداقل مبلغ مورد نظر یا بیشتر را به حساب ویژه توسعه وقف واریز می‌کند، پرونده وقف مشارکتی برای او تشکیل می‌شود و مبلغ پرداختی در ساخت و توسعه رواق زیر سطح شیخ بهایی هزینه می‌شود. پس از تکمیل و افتتاح رواق نیز وقفنامه جمعی و مشارکتی تنظیم می‌شود. بنابراین با این مدل وقف مشارکتی تمام علاقمندان به وقف رضوی می.توانند نامشان را در زمره واقفان رضوی درج نمایند.

پیشنهاد شما به متقاضیان مشارکت در وقف برای اینکه بهترین نیت را داشته باشند و موقوفاتشان اثرگذاری بیشتری داشته باشد چیست؟

طبیعتا ما امانتدار واقفان هستیم و باید عواید موقوفه طبق نظر و نیت آنها هزینه کنیم، بنابراین شاید بهتر باشد این اجازه را از جانب آنها داشته باشیم که محل مناسب استفاده از عواید را انتخاب کنیم. اولین پیشنهاد ما به واقفان محترم این است که نیتشان مطلق باشد یعنی محل مصرف عوائد موقوفه را به تشخیص تولیت آستان قدس رضوی واگذار کنند تا بر اساس نیازسنجی دقیقی که انجام می‌شود مصرف شود. پیشنهاد دوم این است که نیت آنها با عناوین کلی مانند وقف سلامت، وقف اجتماعی، وقف فرهنگی، وقف عمران و خدمات حرم باشد و کلیت آن را طبق نظر خود انتخاب کنند و جزئیات آن بر اساس نوع نیاز تعیین شود. در نهایت هم اگر واقفان بزرگوار اصرار بر نیت خاصی داشته باشند و صلاحدیدشان این باشد که عواید موقوفه آنها به طور دقیق در یک موضوع خاص هزینه شود، آستان قدس رضوی برابر نیات واقفان عمل خواهد کرد و امانتدار آنها خواهد بود.

راه‌های ارتباطی برای دریافت مشاوره و رفع شبهات وقفی با شما چیست؟

برای تسهیل فرایند وقف، شیوه‌های مختلفی پیش‌بینی شده است. اول اینکه علاقمندان می‌توانند به دفاتر مشاوره و نذر مستقر در صحن‌های آزادی و انقلاب مراجعه کنند و فرم مربوط را تکمیل نمایند. راه دوم مراجعه به مدیریت توسعه وقف و مشارکت‌های اجتماعی بنیاد بهره‌وری موقوفات آستان قدس رضوی و یا تماس با تلفن‌های۰۵۱۳۷۶۵۷۵۸۸ و ۰۹۳۸۸۰۱۸۰۸۸ است. همچنین مراجعه به کانون‌های خدمت رضوی مستقر در مراکز استان‌ها، مراجعه به مدیریت‌های املاک و اراضی آستان قدس رضوی مستقر در استان‌ها، مراجعه به سازمان‌های موقوفات آستان قدس رضوی در تهران، یزد و کرمان و مراجعه به وب سایتvaghf.razavi.ir از دیگر راه های ارتباطی با این مجموعه است.

برای تکریم واقفان هم برنامه‌ای دارید؟

بله. همایش سراسری تکریم واقفان به صورت دوره‌ای در مشهد برگزار می‌شود و واقفان سه روز میهمان حضرت رضا علیه السلام هستند. علاوه بر آن، کارگروه تکریم واقفین را ایجاد و امسال برای نخستین بار همایش‌های منطقه‌ای تکریم واقفین رضوی را برگزار کرده‌ایم که نخستین همایش در یزد و کرمان و دومین همایش در غرب کشور برگزار شد. سومین همایش نیز در خوزستان برگزار خواهد شد و تلاش می‌کنیم این همایش منطقه‌ای را در شمال کشور نیز برگزار کنیم. همچنین راه‌هایی را برای تعامل مستمر با واقفان داریم و از طریق تولید محتوای فرهنگی با آنها در ارتباط هستیم.

با توجه به تجربه تعامل با واقفان، فکر می‌کنید بیشترین دغدغه آنها چیست.

واققان آستان قدس،علاقه مندان و عاشقان حضرت رضا(ع) هستند و اموالشان را با عشق و اخلاص و بدون هیچ منت و تقاضایی وقف می‌کنند. برخی حتی از مطرح شدن نام شان هم ابا دارند و حاضر به مصاحبه و مستندسازی نیستند. طبیعتا بیشترین دغدغه آنان این است که اموال آن ها در نهایت امانتداری، حفظ و عوایدش مطابق نیتشان اجرا شود. به همین دلیل همه تلاش ما نیز انجام صحیح این مسئولیت است.

گفتگو: تکتم حیدریان