«منابع الکافی» در بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی رونمایی شد

به همت گروه حدیث‌شناسی بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی، نشست علمی «رونمایی از کتاب منابع الکافی" برگزار شد.

به گزارش آستان‌نیوز، این نشست، صبح امروز 16 خرداد، به دبیری دکتر محمد ملکی، سرپرست و عضو هیئت علمی پژوهشگده علوم اسلامی رضوی، نویسنده کتاب «منابع الکافی» و دبیر علمی این نشست در محل تالار دائمی بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی برگزار شد.
رئیس پژوهشکده علوم و معارف حدیث و استاد دانشگاه قرآن و حدیث در ابتدای این نشست عنوان کرد: در دوره‌های اولیه آغاز اسلام، از دوران پیامبر(ص) تا دوره امام باقر(ع)، انتقال تراث اسلامی و شیعی از طریق نقل قول و روش عمومی که مردم بکار می‌بردند، صورت می گرفت.
حجت‌الاسلام و المسلمن سید محمد کاظم طباطبائی، تصریح کرد: در سده دوم هجری شیوه‌ انتقال شفاهی بین اهل سنت رواج یافت و علاوه بر اینکه مکتوب کردن احادیث و روایات شیوه مرسومی نبود، عمل ناپسندی نیز بشمار می‌رفت و در بین شیعیان نیز نوشتن روایات پیامبر اکرم(ع) چندان پر بسامد نبود.
وی ادامه داد: حدودا از قرن دوم هجری به بعد، فرهنگ انتقال مکتوب در بین شیعیان رواج یافت و در همین راستا مکتوبات اولیه‌ای از دوران امام باقر(ع) و امام صادق(ع) موجود است، اما هنوز شیوعش را نمی‌توان اثبات کرد.
این استاد دانشگاه قرآن و حدیث، خاطر نشان کرد: پس از دوره امام باقر و امام صادق(ع)، به ویژه زمان امام رضا(ع) فرهنگ کتابت به عنوان فرهنگ غالب شد و در واقع اصحاب و یاران امام هشتم(ع) اولین نسلی بودند که کتابت حدیث را نظم دادند و به عنوان امر الزامی برای خود پذیرفتند و دیگر به شنیدن و نقل کردن حدیث اکتفا نکردند.
وی ادامه داد: از این دوره به بعد و حدود سال‌های 200 هجری، مسیر محدثان شیعی از محدثان اهل سنت جدا شد، اهل سنت بیشتر به شنیدن حدیث و نقل حدیث اکتفا کرده و این روش را ترویج کردند، اما محدثان شیعه روش انتقال مکتوب را رواج دادند.
حجت‌الاسلام و المسلمن طباطبائی با بیان اینکه متاسفانه از دوره اولیه هیچ اثر و نسخه‌ای باقی نمانده است و اگر باشد بسیار اندک و به تعداد انگشتان دست نمی‌رسد، گفت: زمینه‌هایی همچون کتاب «منابع الکافیة» از طریق علمی اثبات کرده است که منابع مجهولی در سده دوم و سوم هجری موجود بوده که در اختیار مرحوم ثقه‌الاسلام کلینی قرار گرفته و ایشان با توجه به این منابع کتاب «الکافی» را تالیف کردند.
وی در ادامه با اشاره به این نکته که این اثر می‌کوشد منابع مفقود ثقه‌الاسلام کلینی را در کتاب الکافی در بخش اعتبار سنجی به مخاطب بشناساند، گفت: این کتاب حلقه اول از حلقه‌هایی است که می‌تواند ادامه پیدا کند و تاریخ حدیث شیعی ما را تدوین کند. در واقع اصل کتاب در اواخر سده دوم و اوایل سده سوم نوشته شده و نگارش این اثر، کار بسیار مهمی بوده است.
رئیس پژوهشکده علوم و معارف حدیث، ابراز کرد: این اثر کاری تخصصی و نخبگانی است و مخاطب عمومی ندارد، از همین رو اشکالات و ایرادات آن نیز باید در حوزه نخبگانی مطرح شود.
شایان ذکر است، از کتاب «منابع الکافی» در پایان این نشست رونمایی به عمل آمد.