معرفی 2 نسخه خطی نفیس گنجینه رضوی با محوریت اعمال و ادعیه ماه رمضان

هم ‌زمان با نیمه ماه رمضان و میلاد خجسته امام حسن مجتبی (ع)، دو نسخه خطی نفیس موجود در مرکز نسخ خطی کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی با محوریت اعمال، ادعیه و فضائل این ماه پربرکت، با قدمتی ۱۸۸ساله و ۱۴۹ساله، معرفی شد.

به گزارش آستان نیوز، سید رضا صداقت حسینی، کارشناس ارزشیابی و ثبت نسخ خطی مدیریت مخطوطات آستان قدس رضوی، دراین‌خصوص، به خبرنگار ما اظهار کرد: بیش از 58 هزار کتاب خطی به زبان‌های فارسی و در موضوعات مختلف در مرکز نسخ خطی کتابخانه این آستان مقدس وجود دارد که از این تعداد، چهار هزار و 500 نسخه خطی آن در موضوع ادعیه همچون ادعیه ماه مبارک رمضان است.
وی گفت: نسخه خطی فارسی و عربی «شرح دعاي سحر» که با شماره 38135، در گنجینه رضوی نگهداری می‌شود، از جمله این آثار است که در سال 1258 قمری، کتابت شده است.
صداقت حسینی، ادامه داد: این کتاب خطی، شرح عرفاني مفصلي بر دعاي معروف سحر به روايت امام رضا (ع) از جد بزرگوارشان امام محمدباقر (ع) است كه با مطلع «اللهم اني اسئلک من بهائک بأبهاه»، در سحرهاي ماه رمضان، خوانده می‌شد.
وی با اشاره به اینکه موجودي نسخه تا اواسط دعا يعني تا فقره «اللهم اني اسئلک من مشيتک بأمضاها...» است، افزود: این نسخه به خط نستعليق آميخته به شكسته 26 سطري بر روی کاغذ نباتي آهارمهره، در 11 برگ در ابعاد 10 در 21 سانتی‌متر کتابت و با تيماج ماشي و ميشن عنابي، مجلد شده است.

نسخه ارزشمند هدیه الصآئم

در ادامه، این کارشناس ارزشیابی و ثبت نسخ خطی مدیریت مخطوطات آستان قدس رضوی، به معرفی نسخه خطی فارسی «هدیه الصآئم» پرداخت و گفت: این اثر از تألیفات علی بن محمدهادی نوری است که در سال 1297 هجری قمری، توسط محمد موسوی کتابت و به شماره 10604، در گنجینه رضوی، نگهداری می‌شود.
وی با اشاره به اینکه این نسخه توسط محمد نوری در فروردین‌ماه 1350 وقف بر روضه رضویه شده است، بیان کرد: کتاب هدیه الصآئم، روایتگر اعمال، ادعیه و فضائل ایام و لیالی شریفه ماه مبارک رمضان است که، از کتاب‌های معتبر نقل شده و دربردارنده دو باب و 14 فصل است.
وی افزود: باب اول این اثر خطی مربوط به اعمال و فضائل ماه مبارک رمضان و مشتمل بر 11 فصل است.
باب دوم آن نیز، روایتگر آداب و ادعیه شب و روز اول ماه شوال یعنی عید فطر و دربردارنده سه فصل است.
صداقت حسینی، گفت: فصول باب اول این کتاب شامل فضائل و وجه تسمیه ماه رمضان، بیان حقیقت روزه و شناختن ماه رمضان، بیان آداب رؤیت هلال و اول ماه، دعاهایی که بعد از هر نماز در تمام ماه باید خوانده شود، آداب نمازهای شب‌ها، فضیلت سحر خوردن و دعاهای سحر، آداب و دعاهای افطار، دعای شب‌ها، دعاهای روزهای ماه مبارک، بیان ادعیه مبسوط وداع ماه مبارک و بیان ادعیه همه اوقات ماه مبارک رمضان، است.
وی ادامه داد: باب دوم اثر نیز، شامل فصولی در بیان وجه تسمیه ماه رمضان زکات فطره و اعمال شب‌وروز عید فطر است.
این کارشناس مدیریت مخطوطات آستان قدس رضوی بیان کرد: این نسخه با عبارت «بسم‌الله الرحمن الرحیم. الحمدلله رب‌العالمین و الصلوة و السلام علی خیر خلقه محمد و آله اجمعین» آغاز و با عبارت «و لا قوه الا بالله العلی العظیم الذی لایحیط بکنهه العقول»، به پایان می‌رسد.
وی گفت: این اثر به‌ خط نسخ 9 سطری در 530 برگ کاغذ حنایی و نخودی، در ابعاد 3/10×3/17 سانتی‌متر نوشته شده است. عناوین نسخه نیز به سرخی، اوراق با کمند و جدول‌بندی به نقره و تحریر مشکی، است. صفحه اول آن نیز دارای سرلوح مزدوج منقش است.
همچنین نسخه دارای حواشی است و با تیماج خرمایی، مجلد شده است