برگزاری نشست «رؤیا فروشی یا واقع‌گرایی؛ بازخوانی دیپلماسی ایران در مواجهه با آمریکا از تسخیر لانه جاسوسی تا دفاع مقدس 12 روزه»

در این نشست، عباس مرادیان مقدم، دانش‌آموخته علوم سیاسی و کارشناس مسائل سیاسی و رسانه، به تبیین و نقد رویکردهای سازش گرا یا نه در تاریخ سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران پرداخت.

مرور تاریخی توافقات ایران در روابط بین‌الملل

مرادیان مقدم، در ابتدای سخنان خود با اشاره به سیر تاریخی توافق‌های بین‌المللی ایران از جمله توافق الجزایر، توافقات امنیتی با اتحادیه اروپا، توافق سعدآباد، توافق پاریس و برجام، تأکید کرد و گفت: تمامی این مذاکرات در قالب یک «الگوی ثابت سازش» یا به تعبیر او «پارادایم سازش» شکل‌گرفته‌اند.
به گفته وی، در این الگو، مذاکره نه بر مبنای عزت و حکمت بلکه با محوریت تسلیم در برابر فشار خارجی پیش رفته و از همین رو نتوانسته منافع ملی کشور را تأمین کند.

نقد رویکرد غرب‌گرایی و ضرورت تغییر پارادایم

این پژوهشگر سیاسی در بخش دیگری از سخنانش با نقد نگاه غرب‌محور در میان برخی نخبگان سیاسی اظهار کرد: مشکل اصلی سیاست خارجی ایران، استمرار نگاه حرمان‌زده به غرب است. برخی مذاکره‌کنندگان گویی در فضای ذهنی ناشی از قدرت‌های غربی زندگی می‌کنند و از این رؤیای شیرین نمی‌خواهند بیدار شوند.
او افزود: تغییر پارادایم یعنی عبور از سازش، نه عبور از مذاکره. امام خمینی (ره) نیز مذاکره را نفی نمی‌کردند، اما آن را در چارچوب نصیحت، تعامل و عزت اسلامی می‌پذیرفتند، نه در قالب‌پذیرش خواسته‌های دشمن.
مرادیان مقدم، همچنین دو نوع مذاکره را از هم تفکیک کرد و افزود: مذاکره عزتمندانه و عقلانی که بر پایه استقلال و منافع ملی است و مذاکره سازش‌کارانه که باهدف رضایت دشمنان و تحت‌فشار صورت می‌گیرد.
او با اشاره به تجربه‌های گذشته گفت: از توافق الجزایر تا برجام، نتیجه این نوع مذاکره سازش‌کارانه چیزی جز تضعیف اقتدار ملی نبوده است.

پیوند تفکر دینی باسیاست خارجی

این کارشناس مسائل سیاسی، با تأکید بر پیوند میان تفکر الهی و سیاست‌ورزی در گفتمان انقلاب اسلامی اظهار کرد: در اندیشه امام خمینی (ره)، خط میان حق و باطل روشن است. وقتی آمریکا به‌عنوان شیطان بزرگ شناخته می‌شود، مذاکره بر پایه سازش با چنین طرفی از اساس مردود است. در هیچ اصل از قانون اساسی و مبانی انقلاب، سازش با دشمن جایی ندارد.
مرادیان مقدم، در ادامه بازگشت به منطق امام خمینی (ره) را در عرصه سیاست خارجی راهکار اصلی دانست و گفت: سیاست خارجی ما باید بر سه‌پایه عزت، حکمت و مصلحت استوار باشد؛ همان‌گونه که رهبر معظم انقلاب بارها بر آن تأکید کرده‌اند.
مرادیان مقدم همچنین بر لزوم بازنگری جدی در نگرش تصمیم‌گیران حوزه سیاست خارجی تأکید کرد و گفت: تغییر پارادایم سازش تنها با بازگشت به عقلانیت سیاسی و باور به اقتدار داخلی امکان‌پذیر است. تجربه‌های گذشته باید مبنای اصلاح نگاه‌ها باشد، نه تکرار اشتباهات.