دوران سرودن شعرهای کلیشه‌ای و تکراری به پایان رسیده است

به گزارش آستان نیوز، محمود اکرامی‌فر، شاعر و پژوهشگر، در نشست تخصصی «شاعر، رسانه و هوش مصنوعی» که به همت موسسه آفرینش‌های هنری آستان قدس رضوی در نگارخانه رضوان برگزار شد، عنوان کرد: شاعری که صرفاً مضامین حافظ و سعدی را تکرار می‌کند و چیز جدیدی به جهان اضافه نمی‌کند، باید بداند که هوش مصنوعی این کار را بهتر و سریع‌تر انجام می‌دهد.

وی ادامه داد: هوش مصنوعی می‌تواند برای سنگ قبر، جشن تولد و جلد کتاب شعر بگوید، اما هرگز نمی‌تواند تجربه زیسته، احساسات انسانی و فردیت یک شاعر خالق را تقلید کند.

اکرامی فر، با اشاره به اینکه شاعران معمولی در آینده نزدیک از صحنه حذف خواهند شد، افزود: جای شاعران خلاق را نمی‌توان گرفت، زیرا این شاعران چیزی را خلق می‌کنند که وجود نداشته است. بقای شاعر در آینده به دو عنصر گره‌خورده است، نخست اصالت‌های انسانی و عواطف عمیقی که در شعرش جاری است و دوم، توانایی او در استفاده از ابزار‌های نوین برای رساندن این اصالت به مخاطب.

از روزنامه تا اینستاگرام؛ شاعر باید رسانه خودش باشد

دکتر محمود اکرامی فر با بیان اینکه رسالت انتشار شعر از دوش رسانه‌های جمعی سنتی مانند روزنامه‌ها و تلویزیون برداشته شده، این وظیفه را متوجه خود شاعران دانست.

او مفهوم «شاعر رسانه» را معرفی کرد و گفت: درگذشته، شاعر شعرش را به روزنامه می‌داد و منتظر چاپ می‌ماند، اما امروز دیگر ستون‌های شعر در رسانه‌ها وجود ندارد. بار رساندن پیام به دوش خود شاعر است. در واقع شاعر امروز باید یک انسان رسانه آتش‌به‌اختیار باشد که بتواند پیام خود را تولید، بسته‌بندی و توزیع کند.

به گفته وی، شاعر امروز باید به «مهندسی پیام» مسلط باشد؛ یعنی بداند پیام خود را برای چه مخاطبی، در چه زمانی، با چه فرمتی (متن، تصویر، ویدئو) و در کدام پلتفرم (اینستاگرام، تلگرام و...) منتشر کند تا بیشترین تأثیر را بگذارد.

هوش مصنوعی؛ دستیار شاعران هوشمند

او در بخش دیگری از سخنانش، هوش مصنوعی را تنها یک تهدید ندانست و آن را یک «دستیار قدرتمند» برای شاعران هوشمند توصیف کرد. شاعری که سواد رسانه‌ای داشته باشد، می‌تواند از هوش مصنوعی برای پیداکردن قافیه، پیشنهاد وزن و حتی ایده‌یابی استفاده کند. هوش مصنوعی ابزاری در دست شاعر خلاق است، اما برای شاعر مقلد، یک جایگزین تمام‌عیار است.

وی تأکید کرد: ناتوانی در گرفتن خروجی مناسب از هوش مصنوعی، ضعف کاربر است نه خود ابزار. شاعر باید بداند دقیقاً چه می‌خواهد و چگونه آن را تعریف کند تا هوش مصنوعی بتواند به او کمک کند.

شاعر و مخاطب تنها در جهان ماشینی

اکرامی فر، با اشاره به پدیده‌های اجتماعی مدرن مانند «انبوه تنها» گفت: انسان امروز در میان جمع زندگی می‌کند؛ اما تنهاست. شعر در این دنیای ماشینی، وظیفه تزریق احساس و ایجاد هم‌حسی را بر عهده دارد. او معتقد است شاعری که بتواند با زبان جهانی صحبت کند و اولویت‌های انسان معاصر را بشناسد، می‌تواند فراتر از مرز‌های جغرافیایی مخاطب داشته باشد.

وی ابراز کرد: شاعر آینده برای پرواز به دو بال نیاز دارد؛ یک بال ادبیات و خلاقیت فردی و بال دیگر، رسانه و فناوری‌های نوین. بدون هر یک از اینها، شاعر یا در دفتر شعرش محبوس می‌ماند یا در هیاهوی تولید محتوای دیجیتال گم خواهد شد. شاعرانی که با این واقعیت سازگار نشوند، بهتر است به فکر شغل دیگری باشند، شاید بستنی‌فروشی!