اصول فقه آیت‌الله میلانی راهنمای تحول فقهی امروز است

به گزارش خبرنگار آستان‌نیوز، دکتر حسین ناصری‌مقدم، دانش‌آموخته حوزه علمیه مشهد در سطح خارج فقه و اصول و دارای دکترای فقه و مبانی حقوق از دانشگاه تهران، عضو هیئت علمی پیشین دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد، در گفت‌وگویی با اشاره به جایگاه آیت‌الله العظمی سیدمحمدهادی میلانی در عرصه اصول فقه اظهار کرد: از زمان مرحوم شیخ طوسی به بعد، همواره به دانش اصول توجه خاصی وجود داشته و پس از شیخ اعظم، مرحوم شیخ انصاری و تألیف کتاب گرانسنگ فرائدالاصول، مسائل این دانش در شیعه جلوه‌ای تازه یافت.

وی ادامه داد: شاگردان برجسته‌ای همچون مرحوم آخوند خراسانی، آیت‌الله مرحوم نائینی، مرحوم آقا ضیا عراقی و مرحوم میرزای اصفهانی نقشی اساسی در تداوم و توسعه این دانش ایفا کردند که آیت‌الله میلانی نیز تحت تأثیر آنان بوده است.

اهمیت روش‌شناسی در علم اصول فقه

این پژوهشگر فقه و اصول با اشاره به نتایج تحقیقات خود افزود: مباحث روش‌شناسی باید در چارچوب فلسفه علم مطرح شود، زیرا اصول فقه دارای حیث معرفت درجه دوم است.

او خاطرنشان کرد: اصول فقه تنها مجموعه‌ای از قواعد نیست، بلکه دانشی است که درباره چگونگی تولید معرفت دینی سخن می‌گوید؛ از این رو باید روش‌شناسی آن با نگاه فلسفه علم مورد بررسی قرار گیرد.

روش تلفیقی آیت‌الله میلانی در اصول فقه

دکتر ناصری‌مقدم، با اشاره به تحلیل آثار علمی آیت‌الله میلانی گفت: در کتابی آثار بر جای مانده از آیت‌الله میلانی را به تفصیل بررسی کرده‌ام و دریافتم که روش ایشان تلفیقی و ترکیبی است؛ نه صرفاً عقلی و نه صرفاً نقلی، بلکه آمیزه‌ای از هر دو. این نگاه تلفیقی، سبب شده است که آثار ایشان هم استحکام عقلانی داشته باشد و هم اتکای عمیق به متون دینی.

ضرورت تحول در اصول فقه معاصر

وی در پایان با تأکید بر لزوم نگاه آینده‌محور در بزرگداشت علما اظهار کرد: بزرگداشت علما نباید صرفاً یک واقعه تاریخی باشد، بلکه باید راهگشای امروز و آینده ما باشد. ما نمی‌توانیم تنها به اصول فقه آیت‌الله میلانی اکتفا کنیم و باید اصول فقه را متحول سازیم؛ هم در مبانی، هم در روش‌ها و هم در ابعاد دیگر، تا پاسخگوی نیاز‌های روز جامعه اسلامی و تمدن اسلامی باشد.