«هجرت آفتاب»؛ بازخوانی نقش آیت‌الله میلانی در احیای حوزه علمیه خراسان

به گزارش آستان نیوز، حجت‌الاسلام حسین کردبچه، مسئول گروه تاریخ شفاهی مؤسسه کلامنا، در گفت‌و‌گو با خبرنگار ما به معرفی کتاب «هجرت آفتاب» پرداخت و گفت: شناخت و گرامی‌داشت سرمایه‌های تمدنی هر ملت، زمینه‌ساز قوام هویت و بالندگی حیات آن ملت است و در این میان، فقیه فقید و مرجع عالی‌قدر، حضرت آیت‌الله العظمی سید محمدهادی میلانی (قدس‌سره)، از ارکان برجسته سرمایه‌های معنوی و علمی امت اسلامی به شمار می‌رود.

وی افزود: آیت‌الله میلانی از جامعیتی کم‌نظیر در معارف اسلامی برخوردار بود و در حوزه‌های تفسیر، حدیث، فقه، اصول، کلام، اشرافی عمیق و رویکردی اجتهادی داشت. ایشان در فقه و اصول نزد استادان نام‌آور عصر خویش همچون آیت‌الله نائینی و شیخ محمدحسین غروی اصفهانی به مراتب عالی علمی دست یافت.

حجت الاسلام کردبچه با اشاره به نقش تاریخی این مرجع تقلید در خراسان تصریح کرد: مهاجرت آیت‌الله میلانی به مشهد مقدس، صرفاً یک جابه‌جایی جغرافیایی نبود، بلکه نقطه عطفی در حیات علمی حوزه خراسان به شمار می‌رود. اهتمام جدی ایشان به ارتقای ساختار آموزشی حوزه، تأسیس و مدیریت مدارس علمیه، حمایت از تحصیل نظام‌مند بانوان طلبه، گسترش شبکه تبلیغی و تعامل علمی با اندیشمندان جهان اسلام، از جمله خدمات ماندگار آن مرجع بزرگ بود.

مسئول گروه تاریخ شفاهی مؤسسه کلامنا در ادامه با بیان اینکه کتاب «هجرت آفتاب» حاصل یک پروژه کلان تاریخ شفاهی است، گفت: این اثر بر پایه طرح «تاریخ شفاهی حوزه علمیه خراسان» که از سال ۱۴۰۲ آغاز شد، تدوین شد و در جریان داده‌کاوی این پروژه، نقش محوری و بسامد بالای نام آیت‌الله میلانی، ضرورت استخراج و تدوین مستقل خاطرات و روایت‌های مرتبط با ایشان را آشکار ساخت.

وی ادامه داد: این کتاب که جلد نخست از مجموعه «هجرت آفتاب» است، با بهره‌گیری از بیش از ۷۰۰ ساعت داده صوتی و تصویری و هزاران صفحه متن پیاده‌سازی‌شده، به بررسی سیره علمی، شیوه تدریس، مدیریت مدارس، فعالیت‌های اجتماعی و تعاملات سیاسی آیت‌الله میلانی می‌پردازد و بدون داوری، روایت‌های متکثر را در چارچوب اصول تاریخ شفاهی گردآوری و تنظیم کرده است.

حجت الاسلام کردبچه، همچنین به برگزاری «کنگره بزرگداشت آیت‌الله العظمی میلانی» اشاره کرد و گفت: این کنگره به مناسبت پنجاهمین سالگرد ارتحال آن مرجع عالی‌مقام، به همت آستان قدس رضوی و حوزه علمیه خراسان و به امر تولیت معزز آستان قدس رضوی، آیت الله مروی، در چهارم دی‌ماه ۱۴۰۴ برگزار می‌شود و در آن، مجموعه‌ای از آثار علمی از جمله کتاب «هجرت آفتاب» رونمایی می‌شود.

وی هدف از انتشار این اثر را حفظ میراث علمی و تاریخی حوزه خراسان دانست و تأکید کرد: ثبت تاریخ شفاهی آیت‌الله میلانی، تلاشی برای صیانت از ناگفته‌ها و نانوشته‌هایی است که در حافظه شاگردان و معاصران ایشان باقی مانده و با گذر زمان در معرض فراموشی قرار دارد. این کتاب آغاز مسیری پژوهشی است که در گام‌های بعدی، با مصاحبه‌های تخصصی‌تر و تحلیل‌های عمیق‌تر ادامه خواهد یافت.