ارائه مقالات علمی با محور «مقاومت» در اندیشه شیعی و گفتمان مقاومت اسلامی

به گزارش آستان‌نیوز، به مناسبت بزرگداشت شهید سید حسن نصرالله، همایش بین‌المللی با عنوان «شهید نصرالله رمز مقاومت و نبوغ رهبری» به میزبانی دانشگاه علوم اسلامی رضوی برگزار شد. در این برنامه، پژوهشگران و اساتید برجسته به ارائه مقالات خود با موضوعات «مقاومت در وجدان شیعی»، «تحلیل خطابه‌های سید حسن نصرالله» و «بازشناسی گفتمان مقاومت در میان شیعه و سنی» پرداختند که ضمن مرور تحولات منطقه‌ای، نقش جمهوری اسلامی ایران و پیوند‌های فرامذهبی محور مقاومت مورد توجه قرار گرفت.

دکتر محمود شاکر الخفاجی، استاد دانشگاه اسلامی نجف، مقاله‌ای با عنوان «مقاومت در وجدان شیعی» ارائه کرد.

وی در این ارائه، مقاومت را مفهومی ریشه‌دار در قرآن دانست که از تقابل هابیل و قابیل آغاز شده و در امتداد تاریخ انبیا الهی تداوم یافته است. به گفته او، پس از پیامبر اسلام (ص)، مدرسه اهل‌بیت (ع) حامل اصلی این مسیر بوده و حضرت فاطمه زهرا (س) به‌عنوان نخستین شهید و مجاهد این راه معرفی می‌شود.

الخفاجی با اشاره به واقعه عاشورا، کربلا را نقطه عطف تاریخی مقاومت دانست و تأکید کرد: علی‌رغم فشارها، سرکوب‌ها و کشتار شیعیان در طول تاریخ، این جریان به‌واسطه اراده الهی تداوم یافته است.

وی همچنین با نقد برخی نظریه‌های مدرن غربی، تمدن مبتنی بر شهوات را رو به افول دانست و در مقابل، تمدن اسلامی را متکی بر عفت، معنویت و ارزش‌های الهی معرفی کرد.

این استاد دانشگاه اسلامی نجف، در بخش دیگری از سخنان خود به نقش چهره‌هایی همچون شهید قاسم سلیمانی اشاره کرد و ترور این شخصیت‌ها را نشانه ناتوانی دشمنان در مقابله با گفتمان مقاومت ارزیابی کرد.

در ادامه، معین سامانیان، دانشجوی دانشگاه علوم اسلامی رضوی، نیز با ارائه مقاله خود با عنوان «بازشناسی مفهوم مقاومت اسلامی در اندیشه شهید سید حسن نصرالله و شهید اسماعیل هنیه» به تبیین ابعاد مشترک گفتمان مقاومت در میان شیعه و سنی پرداخت.

وی با استفاده از روش «تحلیل مضمون»، بیانات این دو رهبر مقاومت را بررسی کرد و شکل‌گیری محور مقاومت را نتیجه تحولات فکری و میدانی منطقه غرب آسیا دانست.

سامانیان، با اشاره به نقش جمهوری اسلامی ایران در حمایت از جریان مقاومت، تأکید کرد: محور مقاومت، حرکتی فرامذهبی و مردمی در برابر نظام سلطه است که آزادسازی فلسطین را در رأس اهداف اخلاقی و شرعی خود قرار داده است. وی همچنین عملیات «طوفان‌الاقصی» را نقطه عطفی در همگرایی جریان‌های مقاومت و نمادی از پیوند راهبردی میان شیعه و سنی در مقابله با رژیم صهیونیستی عنوان کرد.

در ادامه این نشست، دکتر بتول حسن، پژوهشگر لبنانی و دانشجوی دانشگاه الزهرا، مقاله‌ای با موضوع «تحلیل افعال کلامی در خطابه‌های سید حسن نصرالله» ارائه داد.

وی با بهره‌گیری از نظریه افعال کلامی جان آستین، دو سخنرانی مهم دبیرکل حزب‌الله لبنان را مورد بررسی قرار داد؛ یکی پس از پیروزی سال ۲۰۰۶ و دیگری آخرین سخنرانی وی در سال ۲۰۲۴ بود. به گفته این پژوهشگر، سید حسن نصرالله در سخنرانی‌های خود از افعال کلامی مختلف از جمله اخباری، تعهدی، عاطفی و هدایتی برای مدیریت بحران، تقویت روحیه عمومی و حفظ انسجام اجتماعی بهره می‌برد. در سخنرانی سال ۲۰۰۶، محور اصلی بر پیروزی و عزت ملی استوار بود و در آخرین سخنرانی نیز ضمن تسلیت به خانواده شهدا، بر قطعیت پاسخ به تجاوز دشمن و ضرورت وحدت محور مقاومت تأکید شد.