بزرگان دینی ما همواره بر زیارت عتبات عالیات و حرمین شریفین امام رضا(ع) و حضرت معصومه(س) تاکید فراوانی دارند و از همین رو روزهای خاصی به زیارت قبور امامان شریفمان سفارش شده است، در خصوص زیارت امام رضا(ع) چند روز ویژه مانند ولادت، شهادت، بیست و سوم و بیست و پنجم ذی القعده، ماه رمضان و ماه رجب سفارش شده است.
چرا بیست و سوم ذیالقعده روز زیارتی امام رضا(ع) است؟
به بهانه مناسبت بیست و سوم ذیالقعده روز زیارتی حضرت رضا(ع) با مرتضی انفرادی، پژوهشگر گروه مطالعات اجتماعی اعتاب مقدس بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی به گفتوگو نشستیم که حاصل آن در ادامه آمده است.
جناب انفرادی لطفا کمی در خصوص اهمیت زیارت امام رضا(ع) برایمان بگویید.
زیارت امام رضا(ع) در بین حضرات معصومین(ع) از جایگاه ویژهای برخوردار است این موضوع در روایات متعدد نقل شده است برای نمونه در روایتی پیامبر گرامی اسلام(ص) میفرمایند: پاره تن من در سرزمین خراسان به خاک سپرده میشود هرکسیکه ناراحتی و غمی در دل دارد و او را زیارت کند غمش برطرف میشود و هیچ گناهکاری به زیارت او نمیرود مگر آنکه با آمرزش گناه برمیگردد.
امام علی(ع) نیز در روایتی میفرمایند: فرزندی از فرزندان من به وسیله سم به شهادت میرسد که نامش نام من است و در سرزمین خراسان به خاک سپرده می شود، هر کسی که او را زیارت کند خداوند گناهان گذشته و آینده او را مورد آمرزش قرار می دهد.
همچنین امام صادق(ع) در باب زیارت ایشان میفرمایند:کسی که در خراسان فرزندم را با معرفت زیارت کند، روز قیامت دستش را میگیرم و وارد بهشت میکنم.
از امام کاظم علیه السلام آمده است که ایشان می فرمایند: هر کس مرقد فرزندم علی(ع) را زیارت کند، پاداشش معادل 70 حج مقبول است راوی گوید: من با تعجب پرسیدم معادل هفتاد حج؟ آن حضرت فرمودند: معادل هفتاد هزار حج. دوباره پرسیدم زیارت فرزندتان معادل هفتاد هزار حج است؟ آن حضرت فرمودند: بله و چه بسیار حج هایی که پذیرفته نمی شود.
آن حضرت در روایتی دیگر میفرمایند: کسی که فرزندم علی(ع) را زیارت ویک شب نزد ایشان بماند، به کسی میماند که خدا را در عرش زیارت کرده است. امام جواد (ع) نیز در حدیثی بهشت را برای زائر پدرشان ضمانت میکنند.
چرا ماه ذی القعده را ماه امام رضا(ع) مینامند؟
ماه ذی القعده را میتوان ماه مناسبتهای امام رضایی دانست چنانکه که در آغاز این ماه ولادت حضرت معصومه (ع) خواهر بزرگوار امام رضا(ع) و یازدهم این ماه نیز میلاد مسعود و مبارک ایشان است روزهای بیست و سوم و بیست و پنجم ذیالقعده نیز از روزهای مهم زیارتی ایشان به شمار میآید.
چه روزهای به صورت ویژه به زیارت امام رضا(ع) سفارش شده است؟
به طورکلی عبادت در برخی از زمان ها و مکان ها مؤثرتر است از همین رو هرچند زیارت مرقدهای مطهر و حرمهای شریف ائمه معصومین(ع) در همه زمانها مفید و مناسب است اما برخی از ایام هستند که زیارت در آن مورد تأکید بیشتری واقع شده است و از آنجا که زیارت از بهترین راههای تقرب به خدای متعال است،نباید ازآن غفلت ورزید،بلکه باید فرصتها راغنیمت شمرد و در روزهای که اهمیت بیشتری برای این موضوع در منابع روایی آمده است به زیارت ایشان شتافت.
زیارت امام رضا دربعضی روزها نیزاهمیت بیشتری دارد مانند روزهای ذکر شده در ماه ذی القعده، ماه رجب، و ایام شهادت، ولایتعهدی و روز چهارشنبه در هفته نیز از روزهای منتسب به ایشان است که زیارت امام رضا(ع) در آن استحباب دارد.
روز بیست و سوم ذی القعده روز زیارتی امام رضا(ع)
روز بیستوسوم ذیالقعده که بنا برقولی درچنین روزی آن حضرت به شهادت رسیدهاند از جمله روزهایی که شیخ عباس قمی در مفاتیحالجنان و نیز سیدبنطاووس در اقبالالاعمال برای زیارت امام رضا(ع) استحباب ذکر کردهاند و به نظر می رسد به استناد همین کلام سید بن طاووس است که روز بیست و سوم این ماه به عنوان روز زیارتی حضرت مشهور شده است و زیارت ایشان از دور و نزدیک مورد توجه قرار گرفته است.