هنر در حرم رضوی جلوه گاه حضور حضرت رضا(ع) است

به گزارش آستان‌نیوز، دکتر علی‌اصغر فهیمی‌فر، عضو هیئت علمی دانشکده هنر دانشگاه تربیت مدرس، در نخستین پیش‌نشست تخصصی کنگره بین‌المللی «مکتب هنر رضوی» که با محوریت «بازخوانی هنر قدسی» و با تجلیل از استاد محمود فرشچیان، در مکتب هنر رضوان برگزار شد، با نقد رویکرد صرفاً تاریخی در مطالعه هنر اسلامی، تأکید کرد: تبیین و دسته‌بندی میراث گذشته ایرانی و اسلامی به تنهایی کافی نیست. وقتی ما می‌خواهیم تحلیل عمیق‌تری از این آثار به دست دهیم، باید ببینیم این آثار چه نسبتی با منابع هنری و... برقرار می‌کنند.
وی با اشاره به هنر رضوی به عنوان نمونه متعالی هنر شیعی، تصریح کرد: در حرم امام رضا(ع) با هنری روبرو هستیم که خود را به رخ نمی‌کشد، اما ناخودآگاه عمیق‌ترین تأثیرات معنوی را بر جای می‌گذارد. این هنر، عبادتی خالص و بی‌واسطه را برای زائر ممکن می‌سازد. هنر در حرم رضوی جلوه گاه حضور حضرت رضا(ع) است و در واقع این غنیمتی است که در جای دیگر نمی‌توان آن را یافت. 

استاد فرشچیان؛ تجلی‌بخش هنر متعهد شیعی
فهیمی‌فر، در بخش دیگری از سخنان خود با تجلیل از استاد فرشچیان،ایشان را چهره‌ای کم‌نظیر در تاریخ هنر معاصر ایران خواند و افزود: آثار فرشچیان سرشار از ارادت به مفاهیم و شخصیت‌های دینی است. او با تلفیق تکنیک بی‌نظیر سنت‌های اصیل نگارگری با مضامین متعالی شیعی و ایمان عمیق، گام بلندی در شکل‌گیری هنر رضوی برداشته است.
وی ادامه داد: استاد فرشچیان چهره کم نظیر تاریخ معاصر ماست که من به ایمان او غبطه می‌خوردم آنچه در هنردینی ما کیمیاست این است که یک هنرمند با ارادت قلبی به خلق آثار هنری بپردازد. 

ضرورت تدوین مبانی نظری هنر شیعی در گذر از رویکردهای تاریخی
عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس با اشاره به ضرورت تدوین بنیان‌های نظری هنر شیعی، خاطرنشان کرد: ما نیازمند تولید گفتمان بومی و خوانش نقادانه از میراث مطالعاتی موجود هستیم. تنها در این صورت می‌توانیم به هنری دست یابیم که ممیزه هنر اسلامی-ایرانی-شیعی باشد.
فهیمی‌فر، همچنین با اشاره به مکتب اصفهان به عنوان نمونه موفق تلفیق هنر و تفکر، خاطرنشان کرد: همان‌گونه که مکتب اصفهان توانست در اوج دوران اسلامی ظهور کند، هنر رضوی نیز با تکیه بر مضامین متعالی می‌تواند به مکتبی هنری تبدیل شود. 
وی، ابراز امیدواری کرد: اگر مکتب هنر رضوی و آثار شکل گرفته قدری گسترش یابد، به تدریج از ساختار و فرم هنری برخوردار خواهد شد که اگر این اتفاق رخ دهد به مکتبی ماندگار و نامیرا تبدیل خواهد شد.
وی در بخشی از سخنان خود با نقد رویکردهای صرفاً تاریخی در مطالعه هنر اسلامی، تصریح کرد: رویکرد تاریخی به تنهایی برای درک میراث هنری ایرانی-اسلامی کافی نیست. ما نیازمند خوانش فلسفی، کلامی و اخلاقی از این آثار هستیم.
عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس با تأکید بر اینکه شیعه ناب‌ترین بیان تفکر اسلامی است، افزود: هنر شیعی باید بتواند گزاره‌های فلسفی، کلامی، اخلاقی و عرفانی مکتب تشیع را در قالب بیانی هنری بازتاب دهد که این امر نیازمند بنیان‌های نظری مستحکم است.
وی در ادامه با اشاره به وابستگی مطالعات هنری به رویکردهای شرق‌شناسانه،تأکید کرد: ما نیازمند خوانش نقادانه از میراث مطالعاتی موجود و تولید گفتمان بومی در حوزه هنر شیعی هستیم.