راه‌اندازی سرویس‌های بهداشتی جدید در حرم امام رضا (ع)

به گزارش آستان نیوز، ساخت سرویس‌های بهداشتی جدید در حرم مطهر رضوی، گامی مهم در راستای افزایش رفاه و تسهیل امور برای زائران محسوب می‌شود. 
این پروژه که توسط سازمان عمران و نگهداری حرم مطهر رضوی در رواق دارالحجه به اجرا درآمده، به‌منظور رفع کمبود دیرینه سرویس‌های بهداشتی در محدوده مرکزی حرم ، طراحی و تکمیل شده است.
این پروژه شامل احداث سرویس‌های بهداشتی مدرن و مجهز در طبقه منهای دو (زیرزمین دوم) مهمان‌سرای جدید حرعاملی است. مطالعات اولیه برای این طرح از تیرماه سال ۱۴۰۴ آغاز شد و عملیات اجرایی اصلی آن از مردادماه همان سال کلید خورد و تمامی پروژه در مدت‌زمان تقریبی چهار ماه، به اتمام رسید.
در ابتدا، طبقه منهای یک مهمان‌سرای حر عاملی که درگذشته محل طبخ غذاهای مهمان‌سرا بود، به‌عنوان مکان مناسب برای احداث سرویس‌های بهداشتی در نظر گرفته شده بود.
این تصمیم به دلیل کاهش فعالیت‌های مهمان‌سرا و دستور توقف عملیات پخت‌وپز در آن فضا اتخاذ شد، اما بررسی‌های دقیق‌تر نشان داد که احداث سرویس‌های بهداشتی در طبقه منهای یک با چالش‌های اساسی همراه است. 
این طبقه که پیش‌تر آشپزخانه صنعتی بوده، ظرفیت باربری لازم برای اجرای ابنیه متعدد سرویس‌های بهداشتی و تأسیسات آنها را نداشت و ایجاد مسیرهای دسترسی از طبقه همکف به آن، مستلزم دخالت گسترده در بنا و ایجاد اختلال در مهمان‌سرای جدید و قدیم حر عاملی بود.

انتقال بی‌سابقه موتورخانه؛ مهم‌ترین مانع پروژه

باتوجه‌به این چالش‌ها، تصمیم بر آن شد که مکان سرویس‌های بهداشتی به طبقه منهای دو که محل استقرار یکی از موتورخانه‌های فرعی حرم مطهر رضوی بود، منتقل شود. 
این تغییر مستلزم جابه‌جایی موتورخانه از طبقه منهای دو به طبقه منهای یک بود. این جابه‌جایی موتورخانه که خود یک پروژه پیچیده و بی‌سابقه بود، در اولویت‌های اجرایی قرار گرفت و فرایند اجرای آن تا ابتدای آذرماه 1404، به اتمام رسید.
در عملیات جابه‌جایی تأسیسات موتورخانه از طبقه منهای دو به طبقه منهای یک، از ۶ دستگاه هواساز موجود در موتورخانه فرعی حر عاملی، ۳ دستگاه به پشت‌بام منتقل، ۳ دستگاه دیگر از هواسازهای قدیمی در طبقه منهای یک مستقر و ۴ دستگاه هواساز جدید نیز به این طبقه، اضافه شد.  بدین ترتیب، در حال حاضر ۷ دستگاه هواساز در طبقه منهای یک مستقر است و وظیفه انتقال هوای تازه برای مهمان‌سرای حر عاملی، سرویس‌های بهداشتی جدید، آسایشگاه خدام و رواق دارالکرامه را، برعهده دارند. 
همچنین، منابع قدیمی آب گالوانیزه جمع‌آوری شد و منابع استیل جدید در طبقه منهای یک جایگزین شد و لوله‌کشی و اجرای کانال‌های جدید هواسازها به همراه تغییر لوله‌های آب مصرفی از گالوانیزه و آهنی به پلیمری، نیز انجام شد.
هم زمان و پس از انتقال اولیه تأسیسات موتورخانه چون دستگاه‌های هواساز، منابع و پمپ‌های آب، عملیات ساخت سرویس‌های بهداشتی در طبقه منهای دو آغاز شد.
پس از گذشت 4 ماه فعالیت مستمر و حضور تا 310 نفر نیروی انسانی روزانه در روزهای اوج فعالیت، این پروژه عمرانی به پایان راه خود رسید و در مجموع ۷۲ چشمه سرویس بهداشتی شامل ۳۸ چشمه برای آقایان و ۳۴ چشمه برای بانوان در این سرویس بهداشتی جدید، احداث شد.
از این تعداد، ۹ چشمه به سرویس‌های بهداشتی ویژه معلولین اختصاص‌یافته که شامل ۴ چشمه برای آقایان و ۵ چشمه برای بانوان است. 
همچنین، دو فضای مجزا برای مادر و کودک جهت تعویض پوشک و ارائه خدمات مربوطه در نظر گرفته شده که برای اولین‌بار در حرم مطهر رضوی، در این مجموعه بهداشتی، ارائه می‌شود.
 علاوه بر این، ۷۲ چشمه وضوخانه در هر بخش آقایان و بانوان نیز در این مجموعه تعبیه شده که به‌ازای هر سرویس بهداشتی، دو وضوخانه، در نظر گرفته شده است.
همچنین دسترسی به این سرویس‌ها از طریق هشتی دارالحجه و با استفاده از پله‌برقی و آسانسور برای زائران، فراهم شده است.
این پروژه نه‌تنها به نیازهای فوری زائران پاسخ می‌دهد، بلکه با رویکردی نوآورانه، چالش‌های فنی و سازه‌ای پیچیده‌ای را حل کرده است. 
جابه‌جایی موتورخانه و احداث سرویس‌های بهداشتی در طبقه منهای دو، امکان دسترسی آسان‌تر و بدون اختلال به فضاهای مرکزی حرم را، فراهم آورده است