تلویزیون اینترنتی آستان نیوز
به گزارش آستان نیوز، این کتاب معجم اختصاصی الفاظ قرآن کریم است. در این معجم، به بیان تعداد بسامد هر واژه و مشتقاتش در قرآن اشاره شده و در ذیل هر واژه علاوه بر معنای لغوی، به نصوص تفسیری درباره آن کلمه نیز پرداخته شده است. ازاینرو، این معجم را میتوان نوعی تفسیر موضوعی با محوریت اصطلاحات نیز به شمار آورد.
آنچه اهمیت این کتاب را برای پژوهشگران دوچندان میکند، گستردگی و حجم مطالب جمعآوری شده از مهمترین منابع لغوی ادبی و تفسیری است. ذکر مشتقات با معانی متفاوت و بیان استعمالات قرآنی از دیگر ویژگیهای این معجم است.
جمعآوری و تتبع کامل از نصوص لغوی و ادبی و تفسیری مهم برای هر ماده قرآنی به ترتیب زمانی نویسندگان آنها که خواننده را نیز با تطور واژه آشنا میکند، از دیگر ویژگیهای این اثر ارزشمند قرآنی است.
این اثر جدیدترین و جامعترین کتابها در زمینه شرح لغات قرآن کریم است و همانگونه که از نامش پیداست، مربوط به حوزه واژهها، مفردات قرآن، بلاغت و اعجاز بلاغی است که در آن هر یک از کلمات قرآن به ترتیب حروف الفبایی با سه رویکرد لغوی، بلاغی و تفسیری موردبحث و بررسی قرار میگیرد.
مراحل کار این اثر بهگونهای است که در آن سیر تحول و تطور معنایی هر یک از کلمات قرآن نزد دانشمندان علم لغت، بلاغت و تفسیر موردتوجه قرار گرفته و تمام مطالب مربوط به مباحث لغوی، تفسیری و بلاغی و… با رعایت ترتیب زمانی در یک جا گردآوری شده است تا امکان تطبیق و مقایسه دیدگاهها برای خوانندگان و پژوهشگران فراهم شود.
کتاب «المعجم» دایرهالمعارفی درباره قرآن، معارف و علوم قرآنی است که مدخلهای آن بر اساس ریشه اصلی کلمات قرآن تنظیم شده و هر مدخل از جنبههای مختلف علوم قرآنی مورد بررسی قرار گرفته است. بهاینترتیب که هر مدخل در آغاز از لحاظ لغوی و دانش ریشهشناسی بررسی و سپس آرای دانشمندان صاحبنظر در مورد آن مطرح میشود، همین فرایند از منظر علم تفسیر، بلاغت، شأن نزول، تاریخ و… نیز اعمال میشود و در ابتدای هر مدخل مشتقات هر ریشه اصلی و آمارهای گوناگون بسامدی آنها در قرآن نیز، موردتوجه قرار گرفته است.
این اثر دارای ۴ بخش است که بخش اول آن با عنوان «نصوص لغویّه» نامگذاری شده است. در بخش دوم نیز همه متون تفسیری از قرن اول هجری تا زمان معاصر با عنوان «نصوص تفسیریّه» به شیوهای خاص که با حذف و ارجاع مکررات همراه بوده، جمعآوری و تنظیم شده است. بخش سوم، سیر تحول معنایی و لغوی هر کلمه با عنوان «الأصول اللّغویه» را مورد بررسی قرار داده و به کاربردهای حقیقی و مجازی هر کلمه اشاره شده است، در واقع این بخش بیان ارتباط معنای حقیقی و مجازی است و بخش چهارم این اثر که بخشی اساسی و بسیار مهم است، به کاربردهای متعدد الفاظ قرآنی و میزان ارتباط آنها با یکدیگر اختصاص دارد، این بخش به قلم مرحوم آیتالله محمد واعظزاده خراسانی با عنوان «الاستعمال القرآنی» تحریر شده است.
لازم به ذکراست، در سال ۱۳۸۴ بنا بر توصیه رهبر انقلاب اسلامی، عنوان «الموسوعة القرآنیة الکبری» به نام این کتاب اضافه شد.
تلویزیون اینترنتی آستان نیوز