تلویزیون اینترنتی آستان نیوز
در هفتمین نشست تخصصی اجلاسیه بینالمللی ششمین کنگره جهانی امام رضا(ع) مطرح شد:
بازخوانی مفهوم کرامت در سیره رضوی، راه حل چالش های جهان معاصر
همزمان با دهه کرامت، به همت سازمان علمی و فرهنگی آستان قدس رضوی، اجلاسیه بینالمللی ششمین کنگره جهانی امام رضا(ع) با حضور اندیشمندانی از ایران و 21 کشور دنیا برگزار شد .
به گزارش آستان نیوز، در هفتمین نشست تخصصی این کنگره جهانی که در تالار شیخ بهایی سازمان علمی و فرهنگی آستان قدس رضوی برگزار شد، حجت الاسلام سید زکی باقری، مؤسس مرکز جامع المهدی و دانشگاه دارالزهرا کانادا؛ حجت الاسلام سید شهریار نقوی، پژوهشگر علوم اسلامی و فعال رسانهای از آمریکا؛ دکتر محمود حکمت نیا، استاد گروه فقه و حقوق پژوهشکده نظامهای اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و حجت الاسلام مرهل سزار البرتو، مسئول مرکز اسلامی الغدیر آرژانتین حضور داشتند و با محور «حقوق بشر و کرامت انسانی» به ایراد سخن پرداختند.
شرافت و ارزش ذاتی انسان
حجت الاسلام سید زکی باقری، موسس مرکز جامعه المهدی و دانشگاه دارالزهرا کانادا در ابتدای این نشست با اشاره به آیه «وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِي آدَمَ» در قرآن وتاکید آن بر شرافت و ارزش ذاتی هر انسان گفت: کرامت انسانی، موضوعی محوری در قرآن است که آموزههای اخلاقی و معنوی اسلام را شکل میدهد و تأیید میکند که هر فرد، صرف نظر از پیشینه یا موقعیت، شایسته احترام و رفتار بزرگوارانه است.
وی افزود: اهل بیت(ع)، از جمله امام رضا (ع)، تأکید زیادی بر حقوق و کرامت ذاتی هر انسان داشتند. در آموزههای آنان، انسانها دارای حقوق اساسی مانند حق حیات، آزادیهای فردی، حق ازدواج، حق کار و غیره هستند. این حقوق ذاتی و ضروری برای وجود شخصی و اجتماعی تلقی میشوند و احترام به کرامت انسانی ارزشی اساسی در جهانبینی آنان است.
موسس مرکز جامعه المهدی و دانشگاه دارالزهرا کانادا یادآور شد: امام رضا(ع) به ما آموخت که پس از ایمان به خدا، نشانه بلوغ فکری یک انسان در مهربانی و حسن نیت نسبت به همه مردم، چه صالح و چه گناهکار، صرف نظر از مذهب، قومیت یا موقعیت اجتماعی آنان است. ایشان تأکید داشتند که کرامت انسانی و حق رفتار محترمانه مشروط به دین، اعتقاد یا جایگاه اخلاقی نیست. این رویکرد جهانی به کرامت به این معناست که هر فرد صرفاً به دلیل انسان بودن شایسته احترام است.
اهمیت کرامت انسانی
دکتر محمود حکمتنیا، استاد گروه فقه و حقوق پژوهشکده نظامهای اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی نیز در این نشست گفت: اندیشمندان و مصلحان اجتماعی هر دورهای برای حل برخی از مشکلات اجتماعی، حقوقی و سیاسی مباحث نظری درباره انسان مطرح کردهاند که چه بسا مشتمل بر کرامت بوده است اما استناد به کرامت برای حل مسائل حقوقی، سیاسی و اجتماعی بیشتر در دو قرن اخیر به خصوص پس از جنگ جهانی دوم به عنوان عنصر مورد اتفاق جهانی در میان اندیشمندان و ملتها مطرح شده است و اهمیت آن نیز به اندازهای بوده است که برخی از مهمترین تحولات اجتماعی متاثر از کرامت بوده و به لحاظ حقوقی نیز کرامت در قوانین اساسی بیشتر کشورهای جهان ذکر شده است.
وی ادامه داد: در هم تنیدگی کرامت و مطالعات تخصصی فلسفی و حقوقی از یک سو و محوریت کرامت و درک عمومی از آن به عنوان عنصر محرکه تغییر در تحولات اجتماعی از سوی دیگر گفتگوی درباره کرامت را مهم؛ اما دشوار ساخته است.
وی افزود: به لحاظ حقوقی اهمیت و توجه به کرامت امروزه در ساختارها و نظامهای حقوقی مورد توجه جهانی قرار گرفته است به طوری که در دوره حاضر در اکثر قوانین اساسی کشورها منعکس شده است. کشورهای جهان با ذکر کرامت در قانون اساسی درک یکسانی از آن ندارند. به طور مثال قانون اساسی مجارستان برای هر شخص حق ذاتی حیات و کرامت انسانی قایل است.
دکتر حکمتنیا ادامه داد: در قانون اساسی آلمان و افریقای جنوبی، کرامت انسانی به عنوان والاترین ارزش دانسته شده است. این ارزش در قانون اساسی آلمان غیر قابل تعرض و غیر قابل تغییر است . همچنین بر اساس قانون اساسی آفریقای جنوبی این کشور بر اساس کرامت انسانی بنیان گذاشته شده است.
استاد گروه فقه و حقوق پژوهشکده نظامهای اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی اظهارکرد: در این میان قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز بر اساس بند ششم اصل اول، کرامت و ارزش والای انسان و آزادی توام با مسئولیت او را در برابر خدا به عنوان پایه نظام مطرح کرده است تا قسط و عدل و استقلال سیاسی و اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی و همبستگی ملی تأمین شود.
وی با تاکید بر اینکه مباحث مطرح شده در کرامت، زمانی ارزشمند است که به لحاظ اجتماعی بتواند به عنوان عنصر موثر در تغییر و ثبات اجتماعی بکار گرفته شود، یادآور شد: بر اساس مجموعه ادبیات، در سطوح مختلف میتوان دریافت که کرامت عنصر بنیادین با لایههای مختلف در منظومه تفکر اسلامی و آموزههای رضوی است که میتوان از آن در فهم و تفسیر قواعد از یک سو و قیود رفتاری از سوی دیگر و فهم مفاد برخی از قواعد در موضوعات و مسایل نوپدید استفاده کرد و مهمتر از همه استفاده از عنصر کرامت در تدبیر سیاسی و اجتماعی کارایی مهم داشته است و میتواند همین کارایی را داشته باشد.
همه انسانها در پیشگاه خداوند متعال برابرند
حجت الاسلام سید شهریار نقوی، پژوهشگر علوم اسلامی و فعال رسانهای اهل آمریکا نیز در این نشست گفت: در دوران جاهلیت، پیش از ظهور اسلام ناب محمدی، افراد دارای رنگین پوست و مردم آفریقاییتبار در زمره طبقات فرودست جامعه به شمار میرفتند و به سبب رنگ پوست یا تبارشان مورد تبعیض و ظلم قرار میگرفتند. با ظهور اسلام ، تمام اشکال تبعیض اعم از نژادی، قومی، مالی، اجتماعی، جنسیتی، قبیلهای و ملی برچیده شد.
وی ادامه داد: در متون تاریخی، نمونههای متعددی از رفتار پیامبر اکرم (ص) با افراد تیرهپوست چون بلال حبشی وجود دارد. رسول خدا (ص) آنچنان به بلال احترام و عزت بخشید که او را نخستین مؤذن اسلام قرار داد؛ کسی که پنج بار در روز، مردم را به عبادت خداوند فرامیخواند، سیاهپوستی آفریقاییتبار بود. این اقدام، نماد عدالت و برابری اجتماعی در اسلام ناب محمدی بود؛ چرا که این مؤذن، که از طبقه فرودست و از نژاد آفریقایی بود، مردم و طبقات بالای جامعه را به سوی پرستش خداوند دعوت میکرد.
وی با اشاره به روایتی در مورد امام رضا (ع) و طبقات پایین جامعه، مبنی بر اینکه «وقتی همه رفتند و سفرهای برای امام رضا (ع) پهن کردند، امام (ع) همه خدمتگزاران و کارگزاران خود و حتی دربان را فراخواند تا با او غذا بخورند» گفت: این رفتار امام رضا (ع) نشاندهنده تحقق برابری و عدالت اجتماعی و همچنین احترام به همه طبقات اجتماعی، بدون توجه به رنگ پوست آنها بود. امام رضا (ع) با این عمل به همگان آموخت که در اسلام، حقوق انسانها باید برابر و احترام به انسانیت در اولویت باشد.
نقوی با تاکید بر اینکه تمدن فوقمدرن و دنیای اول غربی نتوانسته است راهحلی برای مشکل بیعدالتی اجتماعی، نابرابری اجتماعی و تبعیض نژادی ارائه دهد و در واقع، اوضاع را بدتر کرده است، یادآور شد: تنها راهحل واقعی برای مبارزه با تبعیض نژادی و تحقق عدالت اجتماعی، اسلام ناب محمدی است؛ اسلامی که از سوی پیامبر اعظم (ص)، اهلبیت (ع) و امامان دوازدهگانه (ع) به ما رسیده است.
تصویر عمیق و فراگیر از کرامت انسانی در سیره امام رضا(ع)
حجت الاسلام مُرهل سزار آلبرتو، مسئول مرکز اسلامی الغدیر آرژانتین نیز در این نشست گفت: در جهان امروز، بحث از کرامت و حقوق انسانی به یکی از بنیادینترین دغدغههای اخلاقی، اجتماعی و حقوقی تبدیل شده است. هرچند که منشورهای جهانی حقوق بشر تلاش کردهاند چارچوبی فراگیر برای آن ارائه دهند، اما بسیاری از ملتها و مکاتب، نگاه ویژه و مستقلی به این مقوله دارند. در این میان، مکتب اهل بیت(ع)، به ویژه در کلمات وسیره امام رضا(ع)، تصویری عمیق، فراگیر و الهی از انسان و کرامت او ارائه داده است؛ تصویری که بر عقل، اختیار، مسئولیت، و عدالت اجتماعی تأکید دارد.
وی با تحلیل گزیدهای از فرمایشات امام رضا (ع) پیرامون شأن و حقوق انسان، به بررسی مبانی و تجلیات این کرامت در اندیشه اسلامی شیعی پرداخت وگفت: در رویکردی تطبیقی، این نگاه با برخی از جریانات اجتماعی و الهیاتی در آمریکای لاتین، به ویژه الهیات رهاییبخش، مقایسه می شود؛ جریانی که از منظر عدالتخواهی، مقابله با ظلم ساختاری و توجه به شأن انسان محروم، قرابتهای چشمگیری با مکتب اهل بیت (ع) دارد.
وی یادآور شد: بازخوانی کرامت انسانی در پرتو تعالیم امام رضا(ع)، به ویژه در مواجهه با چالشهای معاصر جهانی، میتواند مبنایی برای گفتوگوی تمدنها، عدالتطلبی دینی، و همزیستی معنوی باشد.
حجت الاسلام سید شهریار نقوی ،پژوهشگر علوم اسلامی و فعال رسانهای از کشور ایالات متحده گفت: امام رضا(ع) به ما آموخت حقوق انسانها باید برابر و احترام به انسانیت در اولویت باشد.
ارسال نظرات
- پربازدیدترین
- آخرین اخبار
پخش زنده
پویش ها
