رونمایی از «نسخه خطی متون مقدس مسیحی متعلق به قرن ۱۲ میلادی» در کتابخانه رضوی

به گزارش آستان نیوز، این مراسم، ۹ دی‌ماه ۱۴۰۴، در آستانه میلاد باسعادت امام جواد (ع) و همچنین به مناسبت آغاز سال ۲۰۲۶ میلادی و ولادت حضرت عیسی مسیح (ع)، با حضور جمعی از مدیران و کارشناسان سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی و علاقه‌مندان، در تالار «اندیشه» کتابخانه مرکزی این آستان مقدس، اجرا شد.

در این مراسم از نسخه خطی با محوریت متون مقدس مسیحی موجود در گنجینه رضوی که در قرن ۱۲ میلادی، بر روی ۹۳ برگ از جنس پوست، در قطع خشتی کتابت و با جلدی از چوب، مجلد شده است، رونمایی شد. این اثر، مزین به آرایه‌های هنری نیز، است.به همت کارشناسان باتجربه مدیریت مرمت سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، این اثر به تازگی، مرمت شده است.

حفظ تراث ادیان ابراهیمی در گنجینه رضوی

رمضانعلی ایزانلو، مدیر مخطوطات آستان قدس رضوی، در این مراسم درخصوص این نسخه خطی، اظهار کرد: این کتاب مقدس به زبان «اَمهَری» و به الفبا و خط «گعزی» است که طبق بررسی‌های انجام شده، از اناجیل اربعه یا متون مهم ادعیه مسیحی است.

وی با تأکید بر اینکه این اثر از جمله متون مسیحیت ارتدوکس است، ادامه داد: خط گعزی، مربوط به مردم کشور اتیوپی (حبشه کهن) است که در مجموع، سه نسخه در قطع‌های مختلف از این خط، در گنجینه رضوی وجود دارد.

ایزانلو همچنین با اشاره به دو نگاه و عملکرد در ارتباط با متون مقدس در طول تاریخ اعم از سوزاندن یا حفظ این آثار، گفت: اگرچه بیشتر آثار موجود در گنجینه رضوی، مربوط به تراث اسلامی و شیعه است، اما این نگاه را نداشتیم که فقط این آثار را حفظ و نگهداری کنیم بلکه آثاری از سایر ادیان نیز، در این گنجینه وجود دارد.

مدیر مخطوطات آستان قدس رضوی درخصوص آمار تراث ادیان ابراهیمی در گنجینه رضوی، بیان کرد: این گنجینه در حال حاضر، دارای ۶۰۳ اثر خطی و چاپ سنگی از منابع مسیحیت و ۱۷۸ اثر خطی و چاپ سنگی از منابع یهودی، است.

وی در ادامه، ضمن معرفی انواع گفت‌وگوی بین ادیانی همچون گفت‌وگوی میراثی، به ویژگی‌های تراث ادیان ابراهیمی در گنجینه رضوی همچون تنوع منابع و آثار، کثرت منابع، تنوع زبانی، جامع‌بودن منابع، قدمت، مزین به آرایه‌های هنری کتاب‌آرایی، تنوع در شیوه‌های گردآوری و...، اشاره کرد.

ایزانلو همچنین در این مراسم، نکاتی با محوریت شباهت‌های میان امام جواد (ع) و حضرت عیسی (ع) بیان کرد چنان‌که به این امام همام، «عیسی ثانی»، گفته می‌شود.

پیشینه بخش مرمت کتابخانه

سید علی طباطبایی، مدیر مرمت آثار فرهنگی آستان قدس رضوی نیز در این مراسم، اظهار کرد: مرمت آثار فرهنگی در کتابخانه این آستان مقدس پیشینه طولانی دارد چنان‌که براساس اسناد مکتوب موجود، بیش از پنج قرن از فعالیت صحافی کتاب در کتابخانه، می‌گذرد.

وی گفت: همچنین در کتابخانه آستان قدس رضوی، اسناد ارزشمندی مربوط به دوره‌های صفویه، افشاریه و قاجاریه مرتبط با پیشینه مرمت آثار آن وجود دارد که روایتگر اقدامات مرمتی بر روی کتاب‌ها، هزینه‌های انجام آن و...، است.

طباطبایی افزود: اگرچه مرمت اسناد و نسخ خطی، محور اصلی فعالیت مرمت کتابخانه آستان قدس رضوی بوده، اما پس از پیروزی انقلاب اسلامی، این فعالیت‌ها در حوزه‌های مختلف آثار توسعه یافته است تا جایی که امروزه، این بخش در قالب یک مدیریت در زیر مجموعه سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، فعالیت می‌کند.

وی در ادامه، به ارائه گزارشی از مراحل و اقدامات مرمتی انجام شده بر روی این نسخه خطی با محوریت متون مسیحی موجود در گنجینه رضوی پرداخت و بر لزوم حفظ آثار فرهنگی برای آیندگان، تأکید کرد.پخش کلیپی با محوریت معرفی مدیریت مرمت آستان قدس رضوی و مراحل مرمت این نسخه خطی، از دیگر برنامه‌های این مراسم بود.

گفتنی است، رونمایی از اسناد تاریخی جشن‌های میلاد امام جواد (ع) و معرفی پایگاه منابع دیجیتال آن، از دیگر برنامه‌های دویست و هفتاد و چهارمین برنامه سه‌شنبه‌های علمی و فرهنگی آستان قدس رضوی با عنوان «آغاز سال ۲۰۲۶ میلادی با جلوه‌های معنوی»، بود.